ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΦΟΛΚΛΟΡ;

Με ένα δελτίο Τύπου-προπομπό, ο δήμος Καβάλας ανακοίνωσε την «επανεμφάνιση» του Φεστιβάλ Cosmopolis (τώρα και… Τhe Reunion), περιγράφοντας ταυτόχρονα τη «φιλοσοφία» του θεσμού και τον θεματικό άξονα των εκδηλώσεών του. Στην ουσία, πρόκειται για ένα copypaste της προ δεκαετίας «συνταγής» του και για μία επανάληψη του περιεχόμενου και της αισθητικής του. Δηλωτικό ενδεχομένως της αδυναμίας των διοργανωτών να «εμπνευστούν» από τα σύγχρονα πολιτιστικά και καλλιτεχνικά ρεύματα και να μετατρέψουν τη «φολκλορική μονοτονία» σε ένα δυναμικό εργαστήριο δημιουργίας. Οπότε, από το τίποτε, καλή και η… πεπατημένη. Ειδικά όταν η τελευταία «συμβαδίζει» με… προεκλογικές υποσχέσεις. 

Κατά τη γνώμη μου, το Cosmomolis είχε ήδη αρχίσει να «εξαντλείται» από ιδέες και «αναζητήσεις» από την περίοδο της… ακμής του. Η εκφραστική του μανιέρα, ο φορμαλισμός του, τα γεωγραφικά του πλαίσια, ακόμη και αυτός ο «εξωτισμός» του, αργά αλλά σταθερά το οδηγούσαν προς τη γραφικότητα και το… πανηγύρι. Το ότι κατάφερε να «κρατηθεί» στην  επικαιρότητα και να «σωθεί» από τη φθορά του χρόνου, αυτό το οφείλει στον «μύθο» και τη «νοσταλγία» που καλλιέργησε η μακρόχρονη απουσία του. 

Αν κρίνω από αυτά που (εν μέσω «χαράς» και «ενθουσιασμού») ανακοινώνονται στο δελτίου Τύπου, το φετινό Cosmopolis δεν μπορεί να είναι τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από ένα προβλέψιμο και άκρως… τουριστικό γεγονός! Κι αν κάτι το «προστατεύει» από το να διολισθήσει σε άλλο ένα «τοπικό δρώμενο», αυτό είναι το οργανωτικό και θεσμικό του εύρος και μία εμπειρία που έχει «κατακτηθεί» από παλιά. 

Αρκούν όμως οι… εμπειροτέχνες; Αν «δούμε» το Cosmopolis ως ένα «καλοκαιρινό event» ή ως μία «γιορτή λαογραφίας», αρκούν και περισσεύουν! Αν περιορίσουμε τις απαιτήσεις μας και θέσουμε τα «αισθητικά του όρια» σε χορευτικές φαντασμαγορίες, σε μουσικές διασκεδάσεις και γαστρονομικές αναζητήσεις, τότε ναι, είναι εντελώς αχρείαστη οποιαδήποτε μορφή «πνευματικής καθοδήγησης» και καλλιτεχνικής διεύθυνσης. 

Μόνο που έτσι, ούτε «χτίζεις» ούτε εδραιώνεις ξεχωριστά (για να μην πω μοναδικά) γεγονότα. Απλά αντιγράφεις και αναπαράγεις. Κι εδώ είναι που «έρχεται» ο Χατζιδάκις για να μας υπενθυμίσει το μνημειώδες: οι ταλαντούχοι «κλέβουν», οι ατάλαντοι μιμούνται.