ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Ποιό είναι σήμερα το μεγάλο διακύβευμα της ελληνικής Αριστεράς; Σε ποιά κελεύσματα καλείται να ανταποκριθεί; Με ποιά αντανακλαστικά. Και με ποιά εφόδια; Μπορεί, εν τέλει, οι απαντήσεις της να περιορίζονται σε «τρέχουσες ρητορικές»; Να ακροβατούν επάνω σε «ετερόκλητες λύσεις»; Να ανακυκλώνουν «ιδεολογικές εμμονές» και «ετεροχρονισμένους μαρξισμούς»; Και, το σημαντικότερο, η «πολιτική της γλώσσα» είναι σε θέση να ερμηνεύσει «τα ανθρώπινα»; Δυστυχώς, αυτό το ερώτημα (παρότι κορυφαίο), εξακολουθεί μέχρι και τώρα να παραμένει αναπάντητο.

Ο ομφαλοσκοπικός (εν πολλοίς και εγγενής) χαρακτήρας της, οι μεταπολιτευτικές της αυταπάτες, το «σύνδρομο της ήττας», οι ιδεολογικές της περιχαρακώσεις, οι πολύπαθες και τραυματικές της διασπάσεις, ο αβέβαιος προσανατολισμός και ο ιδιότυπος φορμαλισμός της, της αφαιρούν μεγάλο μέρος των ικανοτήτων της και, φυσικά, τη δυνατότητα να «φωταγωγήσει το μέλλον». Να οραματιστεί. Να μετουσιώσει την πολιτική σε Ζωή. Το «υποκείμενο της ιστορίας» σε Πρόσωπο. Και, εξ αυτών, να νοηματοδοτήσει τα μελλούμενα.

Ομολογώ πως δεν είναι διόλου εύκολη μια τέτοια προοπτική. Και ειδικά τώρα που το «ιστορικό κάλεσμα» προς αυτήν γίνεται σε συνθήκες κοινωνικού πολυτεμαχισμού και γενικευμένης υπονόμευσης θεσμών και αξιών. Και με δεδομένη την απουσία εκ μέρους της ενός μοντέλου «συλλογικού βιώματος». Ενός άλλου, εσωτερικού νοήματος.

Πολύ φοβάμαι πως η Αριστερά έχει εγκλωβιστεί σε έναν διάλογο που αναπαράγει και συντηρεί την κρίση. Σε αδιέξοδες αναλύσεις άκρατου ορθολογισμού με κυρίαρχα τα νομισματικά φετίχ και τις τεχνοκρατικές μονομανίες. Και, εκ του αποτελέσματος, σε έναν «μηχανισμό σκέψης» που αφαιρεί κάθε δυνατότητα πνευματικής εγρήγορσης. Πολλώ δε μάλλον, αφύπνισης.

Ιδού και ο φόβος της παγίδευσης της: να χάσει κάθε ικανότητα έμπνευσης και αναστοχασμού. Να μη βρίσκει κώδικες συμπεριφοράς και συγκίνησης. Να μην ανταποκρίνεται στην κοινή αγωνία. Στον κοινό πόνο. Στη συλλογική μας πενία. Και, έρημη από αυτά, να καταλήξει κάποτε ακίνδυνη και συστημική. Όσο η Αριστερά καθυστερεί να «συλλάβει» την ανάγκη δημιουργίας μιας «νέας μετάληψης» εντός της φτώχειας, οι καιροί θα την προσπερνούν και θα την ακυρώνουν.

Το ερώτημα είναι αν σήμερα στην Αριστερά υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να υπερβούν τις «ιδεολογικές συντεταγμένες» και να μετουσιώσουν τον θεωρητικό της ουμανισμό σε πράξη. Αν έχουν το ψυχικό απόθεμα να «επιστρέψουν» σε μίαν άλλη, «ταπεινή πατρίδα».  Και με αυτήν να πορευτούν…

Ή και με τα λόγια του ακριβού μας Χατζιδάκι. Το ίδιο μου κάνει… Εμείς σαν ήμασταν νέοι, αγαπήσαμε την Ελλάδα τη φτωχική και καταστραμμένη, αντιδρώντας στον επίσημο κυβερνητικό μεγαλοϊδεατισμό εκείνου του καιρού. Εκείνοι θέλανε να μας φορέσουν χλαμύδες κι εμείς από αντίδραση σκύβαμε στο μικρό και ταπεινό, ανακαλύπτοντας τον Καραγκιόζη, το ρεμπέτικο, την απλή πέτρα, τον Επιτάφιο… Λατρεύοντας τους λαϊκούς συνοικισμούς μας που τροφοδοτούσαν τη μετακατοχική ευαισθησία μας…

Άρα, προς αναζήτηση φωτοδότη και εμπνευστή. Μόνο…