ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Με τη διοίκηση Σιμιτσή να έχει προ πολλού «παραδώσει πνεύμα» και με την κυρία Τσανάκα σε μία «εκνευριστική αναμονή», το 57o Φεστιβάλ Φιλίππων –εκτός από τα (εμφανή) σημάδια της οργανωτικής του αμηχανίας– μοιάζει και… άκεφο επικοινωνιακά! Μία βδομάδα πριν την έναρξή του και τίποτε στην πόλη δε θυμίζει κάτι από την αύρα του. Το ότι η μετεκλογική συγκυρία «χτύπησε» ένα από τα καλύτερα προγράμματα που έχουν παρουσιαστεί από γεννήσεως του θεσμού, ενδεχομένως να επαναφέρει στο δημόσιο διάλογο και την πιθανή αναγκαιότητα της δομικής του αυτοτέλειας. Το Φεστιβάλ Φιλίππων υπερβαίνει κατά πολύ τα «παραταξιακά όρια» των δημοτικών ομάδων και, ως εκ τούτου, τού οφείλεται και ο ανάλογος σεβασμός. Το Φεστιβάλ είναι μία «οικουμενική υπόθεση» και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Μέχρι τότε όμως –και χωρίς να είμαι και ιδιαίτερα αισιόδοξος για τις εξελίξεις που… μέλλονται για να ‘ρθουν– θα τολμήσω τον «πρόωρο απολογισμό» των όσων έχει προγραμματίσει και εμπνευστεί ο Καλλιτεχνικός του Διευθυντής.

Αναμφισβήτητα, η προσωπική σφραγίδα τού Θοδωρή Γκόνη είναι εξόχως έντονη και με την «πρέπουσα δυναμική». Αρχής γενομένης του τίτλου που συνοδεύει τις εκδηλώσεις της πόλης (ο Από τα Πεντακόσια στα Χείλια* είναι από μόνος του… θεματάρα) και με τον «αφρό» τού ελληνικού θεάτρου να δίνει «βροντερό παρών» (και ραντεβού) στην ορχήστρα του Αρχαίου Θεάτρου, το λιγότερο που θα μπορεί να προσδοκά κανείς, είναι ένα καλοκαίρι υψηλών πολιτιστικών θερμοκρασιών!

Με τη σειρά λοιπόν και με τα… υπέρ!

Με τη στιβαρή μετάφραση (άλλως και «έργο ζωής») του Δ.Ν. Μαρωνίτη επάνω στο Ομηρικό έπος της Ιλιάδας, ο Στάθης Λιβαθινός υπογράφει άλλη μία παράσταση–σταθμό (και… ποταμό)! Και με ηθοποιούς «πρώτης γραμμής»: από τον Βασίλη Ανδρέου και τον Δημήτρη Ήμελλο μέχρι την (ολοδικιά μας) Μαρία Σαββίδη. Μην τη χάσετε!

Ο ήρωας τού Ευριπίδη, ο «ξεχασμένος» Ιππόλυτος, επανακάμπτει με τη σκηνοθετική φροντίδα τής πολυαγαπημένης Λυδίας Κονιόρδου, η οποία μοιράζεται τους ρόλους μαζί με τον Νίκο Κουρή και τη (μεγάλη) Λήδα Πρωτοψάλτη. Το Εθνικό σε… φόρμα!

Αρκεί το όνομα τού Γιάννη Κακλέα για να «εγγυηθεί» το αποτέλεσμα στους Αριστοφανικούς Βατράχους; Μπορεί ένα από τα λιγότερο «φορεμένα» έργα τού μέγιστου κωμωδιογράφου να μπει «σφήνα» στις καλοκαιρινές «αριστοφανίλες» και να μεταδώσει κάτι από τον σφυγμό ενός Κουν, ενός Ευαγγελάτου, ενός Βουτσινά, ενός Μιχαηλίδη; Μπορεί ο Χαραλαμπόπουλος, ο Μουρατίδης και ο Ζουγανέλης να «ανταποκριθούν» στα δύσκολα; Δείτε το ως «θεατρικό στοίχημα» και… σπεύσατε. Και είπαμε: Εθνικό είναι αυτό!

Τους Αισχυλικούς Πέρσες οφείλουμε να τους τιμήσουμε και μόνο για το κείμενό τους! Τεράστιο αντιπολεμικό έργο και εσαεί επίκαιρο, «ανεβαίνει» στους Φιλίππους με τη σκηνοθετική φροντίδα τής Νικαίτης Κοντούρη. Δεύτερος λόγος για την προσέλευσή σας, η παρουσία του Γιάννη Φέρτη! Του αξίζει!

Στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και στον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, απλά… προσκυνώ! Προσθέστε τώρα την Ξένια Καλογεροπούλου και τον Θωμά Μοσχόπουλο στον συγγραφικό κύκλο και ιδού μπροστά σας το έργο μιας «άλλης αθωότητας»: Η Κοιμωμένη Ξύπνησε! Μέγα λάθος αν την παράσταση την κατατάξετε στις… παιδικές.

Ο Κιμούλης καταπιάνεται με τις Θεσμοφοριάζουσες και αν πιστέψω αυτούς που εμπιστεύομαι… γράφει! Αφήστε που έχει δίπλα του και τον «άπαιχτο» Πιατά.

Κρατείστε από τώρα θέση για τις Βάκχες τής Άντζελας Μπρούσκου! Κοινώς, δε χάνονται! Και γιατί δε θα μπορούσα να σκεφτώ ιδανικότερη της Μπρούσκου για τη σκηνοθεσία αυτής της «θυελλώδους» τραγωδίας και γιατί η μετάφραση ανήκει στον μέγιστο Γιώργο Χειμώνα και γιατί τον Διόνυσο εδώ τον έχει επωμισθεί η θαυμάσια Αγλαΐα Παππά!

Οι Τρωάδες έχουν για «οδηγό» τον Θέμη Μουμουλίδη, αλλά τη μεγάλη τους φήμη και σπουδαιότητα καλούνται να την «υπερασπιστούν» και ηθοποιοί μεγάλης εμβέλειας. Και δε μιλώ για τη Φιλαρέτη Κομνηνού και τον Στέλιο Μάινα (πάει να πει για τους αναγνωρισμένους και… αναγνωρίσιμους), αλλά για τον Άρη Λεμπεσόπουλο και τις εξαιρετικές Μαρία Πρωτόπαππα και Ιωάννα Παππά.

Η επανεμφάνιση του Σπύρου Ευαγγελάτου με έργο του Αριστοφάνη είναι έτσι κι αλλιώς γεγονός. Και μάλιστα με Λυσιστράτη! Γεγονός που, θέλοντας και μη, γυρίζει το νου και τη σκέψη μας στην άλλη του Λυσιστράτη, εκείνη του ‘76, με πρωταγωνιστές μόνον άντρες και με τη σκηνή να λάμπει από δράση και ταλέντο. Η κωμωδία στο απόγειό της! Λέτε μετά από 38 χρόνια να έχουμε εκπλήξεις; Όπως και να ‘χει, την τιμή τού την οφείλουμε. Και για όσους γνωρίζουν κάτι από τα «παντερμαλικά ήθη» θα έλεγα ότι τού τη χρωστάμε κιόλας.

Τα… κατά;

Το ότι ο Φιλοκτήτης τού Σοφοκλή «πάει Κάστρο» είναι μέγα… φάουλ! Πόσο μάλλον όταν η παράσταση έχει για πρωταγωνιστή της τον Μιχαήλ Μαρμαρινό.

Και για να το συνεχίσω. Πώς είναι δυνατό να (ξανα)δούμε Μπέζο στους Φιλίππους; Πόσες άλλες μετριότητες πρέπει να υποστούμε –ή, κατά το λαϊκότερο, «να φάμε στη μάπα»– για να… κλείσουμε πόρτες; Και να πω και την αμαρτία μου; Αυτά τα έργα τού Γκόγκολ ποτέ δεν κατάφερα να τα χωνέψω. Παντρολογήματα στο Αρχαίο Θέατρο! Για όνομα…

Δε θα κουραστώ να το γράφω κάθε καλοκαίρι κι ας με πείτε εμμονικό και προκατειλημμένο! Φτάνει πια με αυτήν τη Ρουγγέρη! Μπουχτίσαμε! Ούτε «εργολαβία» να το έχει πάρει. Ή το έχει;

Και φτάνει με τις συναυλίες των ερμηνευτών. Καλή και χρυσή η Πρωτοψάλτη, άλλο τόσο και η Αρβανιτάκη, αλλά για αλλού! Για το Λιμάνι, το Πάρκο, το Φάρο… για αλλού. Κρατήστε το Αρχαίο Θέατρο για τους συνθέτες. Αυστηρά και με μέτρο. Και αξιοκρατικά.

Κι αφού "έπεσε η γραμμή» για τις παραστάσεις που θα φιλοξενηθούν στο Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων, ήρθε και η σειρά για αυτά που θα συμβούν στην πόλη. Που, κακά τα ψέματα, από τη στιγμή που ο Γκόνης κατάφερε να την «βάλει» στο «παιχνίδι», το φεστιβαλικό ενδιαφέρον εκτοξεύτηκε στα ύψη.

Φέτος, τα ονόματα δύο εμβληματικών συνοικιών δίνουν το έναυσμα για μία «αστική περιπλάνηση» στην καθ’ ημάς Μνήμη και Ιστορία. Και αφορμή για να αναδειχθούν καινούργιες προτάσεις έκφρασης και νέοι δημιουργοί. Πρόγραμμα με αυστηρές προδιαγραφές και αρκούντως «σφιχτό» για να «αντέξει» στις κατά συνθήκη πιέσεις. Ενίοτε και… πλαγιοκοπήσεις!

Δεκατέσσερις «γεμάτες» εκδηλώσεις έρχονται να «σεργιανίσουν» μέσα στον αστικό μας μύθο και να «ισορροπήσουν ταιριαστά» ανάμεσα στα λογοτεχνικά νάματα των παλαιών και τη φρεσκάδα τής αγέρωχης νιότης. Ανάμεσα σε μία συλλογική περιπέτεια και έναν εσώψυχο μονόλογο.

Ξεχωρίζω:

Από αυτά που άπτονται του… τοπικού ενδιαφέροντος, την μετά από πενήντα τρία χρόνια «επιστροφή» τού Κώστα Καναβούρη στον προαύλιο χώρο του 16^ου Δημοτικού Σχολείου τού Βύρωνα για να διαβάσει «κείμενα αγάπης» για τη Σχολική τάξη ’61-’62.

Το ιστορικό αναλόγιο τού Νίκου Καραγιαννακίδη Ζήσαμε Δύσκολα, Αλλά Όρθιοι. Άλλως, η «μέσα φωνή» εκείνων που έζησαν την πορεία αυτής της πόλης από το ’22 μέχρι το ’87. Μπορεί να είναι και ο δικός μας Κοινός Λόγος.

Η «κουβέντα» που «στήνει» με μία… αφίσα η σπουδαία Ελένη Ουζουνίδου, έχοντας για «οδηγούς» τη σκηνοθεσία τού Θοδωρή Γκόνη και το κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη Donna Abbandonata ή Πολύ Με Στεναχωρήσατε, κύριε Γιώργο μου. Ένα θυμωμένο κορίτσι, η Αρετή, απέναντι στο Γιώργο Χειμωνά. Σε γλυκιά αναμονή και… εγρήγορση. Όλων!

Η πόλη μέσα από την κινηματογραφική αφήγηση τού Γιάννη Καραπιπερίδη, με μοναδική «γλώσσα επικοινωνίας» την εικόνα. Εντυπώσεις μέσα από διάλογο αντιθέσεων.    

Τέλος, ο εγχώριος ποιητικός λόγος «εκπροσωπείται» από τον Γιώργο Αλισάνογλου με το Η σιωπή και ο Ποιητής και με τα θραύσματα τής ποίησης των Καβαλιωτών δημιουργών να αποτελούν το… σημείο εκκίνησης της «σιωπής».

Από τα «εκτός τοπικού ενδιαφέροντος», δώστε τη δέουσα προσοχή σε αυτό που παρουσιάζει ο Παύλος Λεμοντζής με την Ομάδα Χ-Οδός. Το Χαμογέλιο Θλίψη μοιάζει να είναι η «πιο πολιτική» παράσταση του «εντός των τειχών» Φεστιβάλ, αφού τολμάει να μιλήσει για το ρατσισμό, τη φτώχεια, τις προκαταλήψεις, τις συλλογικές και ατομικές ευθύνες. Είθε να ευοδωθεί και στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.

Μία ανάγνωση –η οποιαδήποτε ανάγνωση– από τη Λυδία Φωτοπούλου, είναι από μόνη της γεγονός. Πόσο μάλιστα όταν η φωνή της θα «ζωντανέψει» το λαμπρό Στου Χατζηφράγκου τού Κοσμά Πολίτη. Εδώ, το ενδιαφέρον εστιάζεται και στο χώρο που θα φιλοξενήσει την αφήγηση. Ήγουν, τον παλιό Μεντρεσέ πίσω από τις Καμάρες.

Ο Γιώργος Καρατζιώτης «δρασκελάει» για πρώτη φορά το «κατώφλι» του Φεστιβάλ, σκηνοθετώντας το έργο της Λυδίας Ελιόγλου Από την παραλία πέρασες; Δύο άντρες για ένα ταξίδι που δε θα γίνει ποτέ. Παίζουν η Ναταλία–Άννα Βασιλέκα και ο Παύλος Σταυρόπουλος.

Ένα νέο κορίτσι, η Χρυσούλα Μίσχου, «προβάρει» τις πρώτες της συνθέσεις και αυτό από μόνο του έχει μία μεγάλη αξία. Να την τιμήσετε! Και μαζί της, τον Τάσο Καλαφάτη, τη Ρωξάνη Κερανοπούλου και τον Θανάση Κωνσταντινίδη που θα την συνοδεύουν στο Με Χίλιες Νότες Κράνει.

Ο Κρίστοφερ Μπάκα επανέρχεται με ένα… χοροθέατρο. Φιλόδοξο το Civilization; Μπορεί. Αλλά και γιατί όχι…

Η βραδιά στο Ιμαρέτ με τον συνθέτη Γιώργο Κουρουπό είναι η επιτομή του «πολιτιστικού γεγονότος». Μία αύρα… Χατζιδακισμού! Ναι, εδώ η μελοποιημένη ποίηση είναι… πανάκριβη! Μαζί του, η Αρετή Μπόγρη και η ποιήτρια Ιουλίτη Ηλιοπούλου.

Τα «παράλληλα» μουσικοθεατρικά τού Κάστρου; Χμμμ… Κατά τι… νοθρά. Ο Κατάδικός μου με την Ελένη Ράντου και τον (εξαίρετο) Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, μοιάζει… διασκεδαστικός. Κακό δεν είναι!

Το προβλέψιμο –αλλά πάντα ποιοτικό– πρόγραμμα τής Ευανθίας Ρεμπούτσικα επικουρείται από την παρουσία τής Φιλαρμονικής Ορχήστρας του δήμου Καβάλας. Έχει ενδιαφέρον…

Άξια λόγου (έστω και ως… παραλειπόμενα): η «αποχώρηση» από το αρχικό πρόγραμμα τής Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Εκτός κι αν την «αναλάβει» το Φεστιβάλ Παπαϊωάννου. Που είναι και το σωστό.

Επίσης: Τα Νιάτα τού Κόνραντ ΔΕΝ θα διαβαστούν τελικά από τον Ακύλλα Καραζήση και τον Θοδωρή Γκόνη. Ο Φάρος… έσβησε! Το ίδιο και με τη παράσταση Ο Νηρέας ο Βάρας του Δημήτρη Παπαχρήστου με τον Γιώργο Αρμένη σε έναν «βαρβάτο» ρόλο. Όπως «χάθηκε» στη διαδρομή κι αυτό που με τόση επιτυχία –αλλά και με τεράστια συμβολή στον ελληνικό πολιτισμό– παρουσίαζε στην Αθήνα η Μικρή Άρκτος τού ακάματου Παρασκευά Καρασούλου. Δυστυχώς, θα στερηθούμε ΚΑΙ τα μουσικά μας… Νιάτα.

Α, ναι! Είναι και ο εικαστικός σχεδιασμός τού Φεστιβάλ. Αλλαγή φρουράς και σκυτάλης. Παρ’ ότι τα τελευταία χρόνια ο Δημοσθένης Μπρούσαλης βρήκε… βηματισμούς και εμπνεύσεις. Θύμα, προφανώς, των απόνερων που προκάλεσαν οι Δημοτικές Εκλογές! Για τη φετινή αφίσα και το λογότυπο; Μου άφησε μία «γεύση»… γρηγοράδας. «Βγάζει» άγχος και… μπέρδεμα. Κι έναν «μοντερνισμό» άκρως επιδεικτικό και… εξ επί τούτου.

Αυτά. Και να βρισκόμαστε…

  *Τα Χείλια αντί για Χίλια είναι μία ευρηματική και ελκυστική ανορθογραφία που παραπέμπει ευθέως στον καθ’ ημάς ερωτισμό. Είθε και να… ευοδωθεί. Πολλαπλώς και ποικιλοτρόπως