Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2019

Ο ΔΙΚΟΣ ΜΟΥ ΘΑΝΟΣ



Χειμώνας του ’83. Συναντιόμαστε για πρώτη φορά στο σπίτι του στη Παλλήνη. Εγώ στα 24, «στρατευμένος» ακόμη στη ΚΝΕ, με έναν γιο στα δυόμιση χρόνια του και με όλο το «φορτίο» των τραγουδιών του, να με ορίζει από παντού. Μέσα μου πάλλονται τα «άτακτα» λόγια του Βολφ Μπίρμαν και οι «εξεγέρσεις» του Μαγιακόφκσι. Ο Ρίτσος της Μακρονήσου και ο Vega της Φουέντε Οβεχούνα. Τα Παγώνια της Θάλασσας του Μάνου Ελευθερίου, σταλμένα με άγγελο ψηφιδωτό σε Τροπάρια μιας άλλης φλέβας. Εκείνα που δεν πρόφτασαν οι κήρυκες... Ο Αναγνωστάκης, ο Αλκαίος, ο Μπρεχτ, ο Παπαγεωργίου. Ο Καββαδίας χορευτής επάνω σε φτερό καρχαρία. Και ο Καβάφης σε μύθους Αλεξανδρινούς. Κτυπάω το κουδούνι...

Εκείνος μια δεκαετία πάνω. Στα 35 του και «μετράει» ήδη έντεκα δίσκους – σταθμούς! Με υποδέχεται σαν να γνωριζόμαστε χρόνια. Με κερνάει σπιτικό λικέρ, σπάζοντας τη αμηχανία των πρώτων στιγμών. Ευγενικός και ανοιχτόκαρδος. Ρουφάω τα λόγια του, απολαμβάνω τις κινήσεις του. Το πρώτο άκουσμα της Ιχνογραφίας. Προσκύνημα λες σε τόπους βυζαντινούς. Ο χρόνος διαστέλλεται ανάμεσα στις φωνούλες της Σεσίλ και της Κωνσταντίνας και σε εκείνη της Julie Massino. Γυναίκες στην Εξουσία! Ύμνος!

Κανονίζουμε τα επόμενα ραντεβού. Μία συναυλία για το ερχόμενο καλοκαίρι και μία άλλη για τον χειμώνα του ’85. Κι αν η πρώτη παραμένει ακόμη «ενεργή» στην προσωπική μου εμπειρία, η δεύτερη αγγίζει τα όρια του μύθου! Γενάρης μήνας και η αίθουσα του Συνδέσμου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών «ανοίγεται» στην απεραντοσύνη της μουσικής του. Η σκηνή μπολιάζεται με τις ανάσες των ακροατών – θεατών και οι θερμοκρασίες εκτοξεύονται σε ύψη απρόσμενα. Ο Θάνος στο παλιό πιάνο της Στέγης, δώρο του Χατζιδάκι από τα χρόνια του Καραντινού. Ο Νίκος Τουλιάτος στην «αυλή» των κρουστών του, ο Κώστας Θωμαΐδης άριστος «κουμανταδόρος» των φωνητικών του αρετών και η πολυαγαπημένη μας Ειρήνη Ιγγλέση να διαβάζει με μέτρο και ευλάβεια Καβάφη και Καββαδία. Ο Γέρος της Αλεξάνδρειας και ο Σταυρός του Νότου σε μία νύχτα απόλυτης μέθεξης! Ιστορική και Αλησμόνητη...

Ένα μήνα μετά, στα τέλη Φλεβάρη, ο Θάνος θα επιστρέψει στον ίδιο χώρο με τις «άλλες» του μουσικές μαζί με την υψίφωνο Ιρέν Ζάρκσυ. Πειραματικό και συνάμα απαιτητικό, το ρεπερτόριο της βραδιάς θα βρει ένα κοινό, σαν έτοιμο από καιρό! Ένα κοινό που μοιάζει να αντιστέκεται σθεναρά στη επερχόμενη λαίλαπα του αυριανισμού. Ακόμη...

Μεσολάβησαν χρόνια με πολλές ανακατατάξεις. Προσωπικές, επαγγελματικές, ιδεολογικές. Η μακροχρόνια μεταπολιτευτική εφηβεία άρχισε σιγά – σιγά να παραχωρεί χώρο στην ενηλικίωση. Τα βήματα δύσκολα, τα άλματα ριψοκίνδυνα. Τα ίχνη μας όμως ευδιάκριτα. Και τη σχέση μας, μία σπίθα μόνο της αρκεί για να της ανάψει πάλι τη φωτιά της.

Χρονιά του ’87. Βρίσκομαι πια εκτός «κομματικής στέγης», άλλα οι σειρήνες των συντρόφων με τσιγκλάνε. Να φέρουμε στο Φεστιβάλ τον Μικρούτσικο; Θα το αναλάβεις; Σαν κάτι να φτερούγισε πάλι μέσα μου και έσπευσα για τα περαιτέρω. Ο Θάνος δέχεται αμέσως τη πρόσκληση άλλα ταυτόχρονα μου ζητάει να μετριάσω τον ενθουσιασμό μου από την αποδοχή και να περιμένουμε την τελική απάντηση. Κομπιάζω λίγο, κάτι παραπάνω θα ξέρει λέω και σπεύδω να μεταφέρω αμέσως τα χαρμόσυνα νέα στους συντρόφους. Οι μέρες που μεσολαβούν αποδεικνύονται ψυχρές! Δειλά, έως και ενοχικά, θα μου ανακοινωθεί η άρνηση του «παραπάνω οργάνου», με την αιτιολογία ότι ο Μικρούτσικος έφυγε από το Κόμμα!

Την περίοδο που ακμάζει το Παλιό Ωδείο, ο Θάνος βρίσκεται στη θέση του υπουργού Πολιτισμού. Κι ενώ το έργο του εκεί καταγράφεται σαν το σημαντικότερο που έχει να επιδείξει ο συγκεκριμένος κρατικός φορέας, σε εμάς «πιστώθηκε» ως μία μεγάλη ατυχία, καθώς ήταν αδύνατη η παρουσία του στη σκηνή του. Διάστημα που χανόμαστε αλλά και διάστημα που επαναφορτίζονται καινούρια ενδιαφέροντα.

Το 2003 εκλέγεται δήμαρχος στη Θάσο ο Κωνσταντίνος Καπόλλας και δύο στενοί του συνεργάτες του προτείνουν να αναλάβω την διεύθυνση του Φεστιβάλ Θάσου. Ο συγχωρεμένος ο Καπόλλας, την αποδέχεται αμέσως και τον Μάιο βρίσκομαι στο νησί για να οργανώσουμε το πρόγραμμα. Η φάση μοιάζει σαν «άγονη γραμμή» αλλά η πρόκληση αποδεικνύεται πολύ πιο δυνατή των αδυναμιών και των εμποδίων. Και θα γίνει ακόμη πιο ισχυρή, όταν πρώτος ο Θάνος θα πει το «ναι» για τη συναυλία του στον αρχαίο ναό των Διόσκουρων στις Αλυκές. Θα τον ξαναδώ εκεί μετά από πολλά χρόνια. Εκεί θα γνωρίσω και τη Μαρία Παπαγιάννη που θα την λατρέψουμε όλοι. Νοιώθω να ξανανιώνω...

Στα τέλη του 2016, ο Γιάννης Τσίγκας μου προτείνει να εκδώσουμε μία σειρά κειμένων μου που είχαν δημοσιευθεί κατά καιρούς σε μορφή ποιημάτων στο «περιΩδικό της πόλης». Αιφνιδιάζομαι, διστάζω άλλα κάτι με «σκουντάει» και το προχωράμε. Επιλέγω όμως να πάρω τη απόφαση για την έκδοση, ζητώντας πρώτα τη γνώμη από ανθρώπους που δεν θα με «παραπλανήσουν» και δεν θα με «χαϊδέψουν». Και εκτιμώντας ότι η γνώμη της Μαρίας Παπαγιάννη θα είναι η πιο καθοριστική για το τι μέλλει γενέσθαι, της επιφορτίζω αυτή την ευθύνη. Η Μαρία όμως θα «παραπέμψει» τα ποιήματα στον Θάνο, λέγοντάς μου ότι είναι πιο... ειδικός. Κάτι παραπάνω θα ξέρει σκέφτομαι και επαφίεμαι πια στην δικιά του γνώμη... Στις 16 Φεβρουαρίου του ’17, πρωί ήταν, μου «έρχεται» ένα μέιλ από τον Θάνο, το περιεχόμενο του οποίου έδωσε ουσιαστικά και την «εντολή» της έκδοσης. Γιατί, αν δεν μου έγραφε εκείνα τα λόγια, τα Αβέβαια και τα Τιμαλφή μου, θα κούρνιαζαν ακόμη σκόρπια στις σελίδες του «περιΩδικού».

Μετά ήρθαν οι δύσκολες μέρες και νύχτες. Αραιά και που «ενοχλούσα» τη Μαρία για να μαθαίνω τα νέα με την εξέλιξη της υγείας του. Φτερούγιζα σαν τότε στη Παλλήνη όταν άκουγα καλά μαντάτα και δυνάμωνε η πίστη μου όταν τον έβλεπα να πάλετε στην σκηνή με τους επτά νάνους αντάμα του. Κι ας ήξερα τον μονόδρομο που είχε να διαβεί...

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από τη συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου στο Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών. Ευχαριστώ θερμά τον Γιώργο Βουλουτίδη για τη παραχώρησή τους.

Αν κάποιοι μου έλεγαν να διαλέξω τρία τραγούδια του Θάνου, αυτά θα ήταν: η Ιχνογραφία σε στίχους Κώστα Παπαγεωργίου, Η Σονάτα του Σεληνόφωτος από το ομώνυμο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου και το Γυναίκες στην Εξουσία, σε στίχους του John McGrath από τον πιο παραγνωρισμένο (αλλά τόσο σπουδαίο) ίσως δίσκο του, τον Αραπιά για Λίγο Πάψε να Κτυπάς με το Σπαθί.
  



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου