ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Με έναν τίτλο που, χωρίς δεύτερες σκέψεις, σε «σπρώχνει» κατευθείαν στη λεπτομερή ανάγνωση αυτών που τον ακολουθούν, ο Χρήστος Λάσκος (στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και εις εκ των σύγχρονων  διανοητών του) γράφει στο RedNoteBook για τη σχέση Πατριωτισμού και Αριστεράς. Θέμα διαχρονικό και ιδιαιτέρως «τολμηρό» που, για κάποιους ανεξήγητους λόγους, έχει «περάσει» (δυστυχώς) στο «θεωρητικό περιθώριο» της σύγχρονης ελληνικής Αριστεράς. Οπότε, και μία μόνο διαδικτυακή «αναψηλάφησή» του, είναι αρκετή για να εξάψει εκ νέου το «ιδεολογικό ενδιαφέρον» τού «ξεχασμένου όρου». Ιδίως τώρα που η παραπλανητική, άλογη και στρεβλωτική «πολυχρησία» του, έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Για να το «ξεκαθαρίσω» από την αρχή. Διαφωνώ ριζικά με την προσέγγιση του Χρήστου Λάσκου. Μπορεί το κείμενό του να προσδιορίζεται από τον ίδιο ως μη αιτιολογημένη τοποθέτηση (πάει να πει χωρίς την ιστορική και επιστημονική έκταση και επάρκεια που θα έπρεπε να το συνοδεύει), αλλά τα «επίδικα» σημεία του, κάθε άλλο παρά «ακαταστάλαχτα» μοιάζουν να είναι.

Αυτό που κάνει την «αξιολόγηση» του κυρίου Λάσκου να φαντάζει εκτεθειμένη και ευάλωτη, είναι η μεθοδολογία με την οποία «διαχειρίζεται» την έννοια του πατριωτισμού. Το πώς δηλαδή αντιλαμβάνεται το «πατριωτικό διακύβευμα» μέσα από τις ιστορικές του «λεπτομέρειες» και το πώς το ερμηνεύει σε σχέση με τους πολιτικούς και ιστορικούς συσχετισμούς δύο πολύ συγκεκριμένων περιόδων. Αυτήν του Μεγάλου Πολέμου 1914–1918 και της άλλης, της (κοντινή μας) Εθνικής Αντίστασης σε σχέση με το ρόλο σε αυτήν του ΕΑΜ και του ΚΚΕ).

Το αρχικό πρόβλημα με τις εκτιμήσεις του κυρίου Λάσκου είναι ότι επιμένουν να «αποφορτίζουν» τον πατριωτισμό από τις κυρίαρχες εσωτερικές του δυνάμεις. Από όλα εκείνα τα συστατικά που τον καθορίζουν και τον κινητοποιούν. Από τις αρχέγονες παρακαταθήκες του. Και έτσι απογυμνωμένο από το συναίσθημα και τη συγκίνηση, να τον «παραδίδει άοπλο» στην μαρξιστική (;) και λενινιστική (;) κριτική. Ενίοτε και στον… διεθνιστικό προκρούστη.

Ο εν πολλοίς απλουστευτικός (έως… ερασιτεχνικός) τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει τις στιγμές της ιστορίας, πιθανόν να «δικαιολογεί» και τη θεωρητική εμμονή ότι ο πατριωτισμός είναι ταυτόχρονα και… αντί–επαναστατικός. Τόσο που η –κατά τον Χρήστο Λάσκο– «ήττα» της  ΕΑΜικής εποποιίας, να αιτιολογείται από την… πατριωτική της υπερεπένδυση! Με λίγα λόγια, ο έκδηλος, ο ειλικρινής, ο ατόφιος και ο αγνός πατριωτισμός του Βελουχιώτη να ευθύνεται για την «ήττα» περισσότερο από τις υπόγειες συμφωνίες της Γιάλτας, περισσότερο από τα πισωγυρίσματα των «τεχνικών της εξουσίας» (ένθεν κακείθεν), περισσότερο από τους αλλοπρόσαλλους (μόνο;) τακτικισμούς της ηγεσίας του ΚΚΕ και τα παιδαριώδη λάθη του. Αν μη τι άλλο… αριστερές ελαφρότητες.

Και για να μην ξεμακραίνουμε και μακρηγορούμε. Η Αριστερά της μεταπολίτευσης έχασε ένα από τα μεγάλα της πλεονεκτήματα (φρονώ το μεγαλύτερο όλων), τσαλαβουτώντας σε θεωρητικά πασαλείμματα ερμαφρόδιτων «οικουμενισμών». Και τονίζω το «ερμαφρόδιτων» για να μην τεθούν υπό (συντροφική) αμφισβήτηση οι υπερεθνικοί μου ουμανισμοί. Κατά συνέπεια; Έχασε την «επαφή» της με την «άλλη πατρίδα». Με τη θυσιαστική ετοιμότητα του EΑΜικού έπους. Με το «πνευματικό εγερτήριο» των Λαμπράκηδων. Με την «ελληνική γεύση»!

Αυτήν που εκτείνεται από την απλοϊκή και αθώα στιχουργική του Ιωάννη Πολέμη και φτάνει μέχρι τα συμφιλιωτικά νάματα του Νεκρού Αδελφού. Από τον παπά–Ανυπόμονο του Άρη μέχρι τον Εθνικό Ύμνο του Δημήτρη Παπαχρήστου στο Πολυτεχνείο. Και σε βάθος (αισθητικού) χρόνου, έχασε και την επαφή της με τη θαυμαστή ελληνικότητα της γενιάς του ‘30. Ένα απλό «πέρασμα» από τα λογοτεχνικά αριστουργήματα του Δημήτρη Χατζή, θα ήταν υπέρ αρκετό για ποικίλες όσες αναθεωρήσεις…

Το αποτέλεσμα; Ένας καθ’ ολοκληρία «προνομιακός χώρος» της Αριστεράς, ένας αέναος «χορός αυτοθυσίας και μαρτυρίου», να έχει παραδοθεί αμαχητί στους κάθε λογής άκαπνους και καπηλευτές. Και στους καθ’ έξη προσκυνημένους. Κι επειδή η δικιά μας πατρίδα «συνομιλεί» διαρκώς και με τις θρησκευτικές της παραδόσεις, επιτρέψτε μου μία μικρή αναφορά στο μεγαλειώδες Αδελφοί Καραμάζωφ του  Ντοστογιέφσκι για να πω το μείζον: μία Αριστερά ξεκομμένη από τις «τελετουργίες του τόπου» της, όχι μόνο φαντάζει (και είναι) «ξενέρωτη» και «χλιαρή» αλλά, το σπουδαιότερο, τα μάλα αντεπαναστατική!

Προς επίρρωση τούτου, αντιγράφω από το κεφάλαιο του Μεγάλου Ιεροεξεταστή: Εμείς, ουσιαστικά δε φοβόμαστε και τόσο πολύ όλους αυτούς τους σοσιαλιστές-αναρχικούς, τους άθεους και τους επαναστάτες. Τους παρακολουθούμε και ξέρουμε το καθετί γι' αυτούς. Όμως ανάμεσα σ’ αυτούς υπάρχουν και μερικοί, όχι πολλοί, εξαιρετικά ιδιόρρυθμοι άνθρωποι. Αυτοί πιστεύουν σε Θεό, είναι χριστιανοί και ταυτόχρονα είναι και σοσιαλιστές. Αυτούς φοβόμαστε περισσότερο, αυτοί είναι τρομεροί! Ο σοσιαλιστής-χριστιανός είναι φοβερότερος απ το σοσιαλιστή-άθεο…

Και λέω: μήπως είναι καιρός να καθίσουν και να τα σκεφτούν μερικοί όλα αυτά; Μηδέ των… διανοουμένων εξαιρουμένων.