ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΘΡΑΣΙΜΙΑ

Κάποτε, για να γίνεις μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών, έπρεπε να έχεις «ματώσει» επί πολλά χρόνια στα «πολιτιστικά του θρανία». Να έχεις μυηθεί στις «τελετές» του. Να έχεις νιώσει «δεμένος» με εκείνο το αόρατο νήμα της μνήμης, με τους μεγάλους μύστες της ιστορίας του. Και να έχεις οικοδομήσει μαζί του σχέσεις αλληλοσεβασμού και εκτίμησης. Κι όταν με το καλό ερχόταν η στιγμή της «αναγνώρισης», θα το ήξερες μία για πάντα: θα βρισκόσουν σε μία συνεχή άσκηση με την ταπεινότητα.

Το θυμάμαι σα να ήταν χθες. Θα μας επισκεπτόταν στο Σύνδεσμο ο Χαράλαμπος Λαλένης. Ο εμβληματικός πρόεδρος είχε να εμφανιστεί στη Στέγη από τότε που το Διοικητικό Συμβούλιο είχε «αλλάξει χέρια» (κάποιοι είπαν και «καθεστώς») και, όσο να ‘ναι, η παρουσία του αυτή στο «δεύτερο σπίτι» του, σήμανε συναγερμό. Τον υποδεχτήκαμε σχεδόν σε προσοχή. Τον χαιρετήσαμε υποκλινόμενοι. Τον ξεναγήσαμε στο μικρό θεατράκι που δεν είχε ξαναδεί. Κι όταν έφτασε μπροστά από τη φωτογραφία του Σωκράτη Καραντινού, κοντοστάθηκε, πήγε κάτι να πει, μα δάκρυσε και δεν του «βγήκε φωνή».

Έξι χρόνια «θητείας» στο Σύνδεσμο, έξι χρόνια απίστευτης γονιμότητας, έξι χρόνια συνεχούς δημιουργίας και καταξίωσης… κι όμως, απ’ όλα εκείνα τα μεγάλα και θαυμαστά, αυτό που θυμάμαι τόσο έντονα είναι το δάκρυ του αείμνηστου Δασκάλου μπροστά στο «εικόνισμα» του Καραντινού. Και, καθώς ανεξίτηλο ακόμη, μπορώ να δω τα τωρινά με τη δικιά του υγρασία. Με τη δικιά του αγωνία, το δικό του μεράκι…

Ναι, περάσαμε κι εμείς μέσα από συγκρούσεις και εντάσεις. Και οι δικές μας οι φωνές υψώθηκαν πέρα από το επιτρεπτό. Και οι δικοί μας εγωισμοί ξεπέρασαν τα όρια. Νέοι ήμασταν και οι «αλήθειες» μας έμοιαζαν ακόμη ανίκητες. Αλλά, ακόμη και έτσι, ο σεβασμός στα «απέναντι πρόσωπα» ήταν αδιαπραγμάτευτος. Ήταν μια «εσωτερική κατάκτηση» αυτού του «ιερού» που λεγόταν Σύνδεσμος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών. Και να γιατί θα με «ακολουθεί» συνέχεια ο Κώστας  Παπανικολάου, ο Τάκης Χούτσιος, ο Φάνης Βασιλειάδης, ο Λευτέρης Κελβερίδης, ο Διαμαντής Αξιώτης, ο Κώστας Κουγιουμτζόγλου, η Μαρίνα Ζάζαρη, η αγαπημένη μου η Σόνια η Μπίτσα…

Κι ανάμεσά τους, ο Βασίλης Θεοδωρίδης. Ό,τι «κουβαλάω» επάνω μου και μέσα μου σε σχέση με τα γράμματα, τις τέχνες και τον πολιτισμό, το χρωστάω στον Βασίλη. Μαζί του «γεύτηκα» τα ομορφότερα πράγματα της νιότης μου. Μαζί του έμαθα τι σημαίνει συνέπεια και ευθύνη. Προσπάθεια για το καλύτερο. Από αυτόν γνώρισα με ποιον «μυστικό τρόπο» μετατρέπεται το όραμα σε πράξη. Πώς «μπολιάζεται» το πάθος.

Μαζί του, κοντά του και δίπλα του, είδα για πρώτη φορά να φωτίζεται η οθόνη του Ζέφυρου. Να μοσχομυρίζει τυπωμένο μελάνι το Υπόστεγο. Να στήνονται οι πρώτες σκακιέρες του Σκακιστικού Ομίλου και ο σκοτεινός θάλαμος του Φωτογραφικού Ομίλου.

Ένιωσα βαθιά την ανάγκη να τα πω όλα αυτά, διαβάζοντας ένα διαδικτυακό σχόλιο ανιστόρητου και θρασύτατου νεαρού, ο οποίος τόλμησε να «βγάλει» την ακατάσχετη γλωσσίτσα του στο Βασίλη Θεοδωρίδη. Γλώσσα ανίδεου και αμετροεπούς. Γλώσσα νεόκοπου εκπολιτιστή που «είδε φως και μπήκε». Γλώσσα «χθεσινού». Γλώσσα ενός άλλου ήθους που δε λογαριάζει τίποτα. Που ισοπεδώνει τα πάντα. Που λοιδορεί. Που συκοφαντεί.  Γλώσσα αποκρουστική, που γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη…

Την ξέρω αυτήν τη «γλώσσα». Και την «παρέα». Βρέθηκε στο Σύνδεσμο χωρίς καμία βιωματική σχέση μαζί του. Χωρίς καμία συναισθηματική σύνδεση. Χωρίς κάποια προϊστορία. Χωρίς κάποια πίστη. Πιτσιρικάδες χωρίς πνευματικό έρμα, άλλοτε επηρμένοι κι άλλοτε σαλταδόροι. Facebookικές ομαδούλες που αυτοκολακεύονται αναμεταξύ τους μέσα στην ελαφρότητα και την πλάνη των likeσμάτων.

Και για αυτούς όλους, τα λόγια του ποιητή Αργύρη Χιόνη: Το μπόι το μετράμε από το πόδι μέχρι το κεφάλι. Το πάνω από το κεφάλι, το ονομάζουμε ανάστημα…