ΣΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΤΗΝ ΑΝΟΧΗ

Το θυμάμαι σαν τώρα! Κάπου εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’80, πρωινό Άνοιξης ήταν, όταν μας επισκέφτηκαν στο εργαστήριο του πατέρα στην Ψαρών συγγενείς και φίλοι από τη γενέτειρα Θάσο. Ξάφνιασμα πρώτο: πώς και βρέθηκαν όλοι μαζί εδώ! Και τι να τρέχει; Και μετά, γιατί όλοι με βαλίτσες και αποσκευές; Πού να πάνε; Το μυστήριο δεν άργησε να διαλευκανθεί. Όλοι τους θα ταξίδευαν στη Μυτιλήνη για να παρακολουθήσουν ένα σεμινάριο… αγροτοτουρισμού! Δέκα ημέρες παρακαλώ, με όλα τα έξοδα πληρωμένα! Και τότε, μέσα στον αθώο του αυθορμητισμό, ο πατέρας μου αποτόλμησε την ερώτηση-μνημείο: καλά, βρε Παναγιώτη, τσομπάνης πράμα εσύ, τι δουλειά έχεις με τον τουρισμό;

Πέρασαν σχεδόν τριάντα χρόνια από τότε και το τουριστικό προϊόν του νησιού εξακολουθεί να βρίσκεται στον… αστερισμό του τσομπάνη! Χωρίς κανέναν σχεδιασμό, χωρίς κανένα όραμα, χωρίς καμία φιλοσοφία, χωρίς κανέναν κανόνα. Ό,τι του «κάτσει» του καθενός και ό,τι του προκύψει! Επενδυτές-αρπαχτικά, τοπικοί παράγοντες της «πλάκας», ημιμαθείς επαγγελματίες, υπηρεσίες σε απόλυτη παραίτηση και αποσύνθεση, φορείς μικροσυμφερόντων, συνθέτουν ένα «αναπτυξιακό τοπίο» απίστευτης προχειρότητας και αρπακολισμού. Προπάντων, ένα σύμπλεγμα αυθαιρεσίας και κακογουστιάς. Και έναν οικοδομικό επεκτατισμό αγεφύρωτο εντελώς με το περιβάλλον.

Αυτό το είδος είναι που κυριαρχεί σήμερα στην τουριστική χωροταξία της Θάσου. Ξενοδοχειακές μονάδες φαραωνικού τύπου που στο αδηφάγο πέρασμά τους ξεριζώνουν ό,τι πολύτιμο και ιερό βρουν μπροστά τους, καταπατημένες παραλίες που «ιδιωτεύουν» σε καθεστώς σκυλάδικης εκτόνωσης και ανεγέρσεις απίστευτης αρχιτεκτονικής βαρβαρότητας.

Εντός τους, ο ανθρώπινος παράγοντας αλλοιώνεται και εξασθενεί. Στοιχεία που κάποτε διαμόρφωναν τη φυσιογνωμία αυτού του τόπου, οδεύουν προς εξαφάνιση. Οι ιδιαιτερότητές του φολκλοροποιούνται. Η πολιτιστική του ταυτότητα περιθωριοποιείται. Και μια άγευστη ομοιομορφία αρχίζει να σε κυριεύει από παντού…

Το γνωρίζω. Θα βρεθούν πολλοί που θα αντιτείνουν τις εξαιρέσεις. Την ευσυνειδησία, την αξιοπρέπεια, το μεράκι, την ευγένεια και τη σύνεση δεκάδων επαγγελματιών του νησιού που μοχθούν και πασχίζουν μέσα στη λαίλαπα της… μοντερνοποίησης. Έτσι είναι και τους αξίζει όλους ο διαχωρισμός και η αναφορά. Αλλά η «μεγάλη εικόνα», είναι άλλη. Ο κανόνας είναι άλλος. Και δυστυχώς για τον τόπο, ελάχιστα απέχει από την ύβρι.

Ήταν κάπου εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Και το ΠΑΣΟΚ έκανε πάρτι…

Στη φωτογραφία, "λυόμενη καντίνα" πάνω από τη Γκιόλα 
Ο τίτλος του κειμένου, από τραγούδι των Χειμερινών Κολυμβητών